Wist je dat je hele bijzondere en mooie beelden in Rotterdam kunt vinden? Wist je dat je ook veel kunstwerken in het openbaar gewoon helemaal voor nop kunt bezichtigen? Wij zetten drie gave beelden in Rotterdam willekeurig op een rij die je in het centrum kunt vinden. Maak kennis met een vergeten monument, demonisch kunstwerk en een koninklijk klein geschapen standbeeld.
1. Monument voor alle gevallenen 1940-1945
Rotterdammers hebben er waarschijnlijk al tienduizend keer langs gelopen. Dat beeld met die mensen dat voor het stadhuis staat in de buurt van de uitgaansgelegenheden op Stadhuisplein. Velen kennen het wel, maar wat beeldt het eigenlijk uit? Van de poëtische tekst op de sokkel van het beeld wordt de doorsnee bezoeker waarschijnlijk ook niet veel wijzer van. Waar De verwoeste stad van Zadkine nog netjes een bord met informatietekst heeft, blijft het bij het Monument voor alle gevallenen een beetje handen- en voetenwerk.
Maar wellicht is in symbolisch opzicht het kunstwerk van Mari Andriessen wel één van de mooiste beelden in Rotterdam. Je ziet hier een vrouw, kind, man en nog een man met schep staan. De vrouw kijkt naar het stadhuis. Zij kijkt symbolisch terug naar het verleden. Zij doet dit met het hoofd gebogen en de schouder hangen een beetje naar beneden. Zij heeft verdriet om het Rotterdam dat verloren is gegaan tijdens het bombardement. Het kind verbindt de vrouw met de man in het midden. De man kijkt vooruit richting de Lijnbaan, één van de parels van de Wederopbouwperiode. Hij kijkt naar de toekomst, maar ook een beetje met het hoofd en schouders gebogen. Hij heeft twijfels over de toekomst. Wat zal het ons brengen?
Het laatste beeld is misschien wel het meest stereotype voorstelling van een Rotterdammer. Helemaal rechts staat een stoere vent met de borst vooruit en de schep in handen, Hij schreeuwt nog net niet: ‘Kom op, geen woorden maar daden! Laten we weer iets moois maken van Rotterdam!’ De kunst is dat Marie Andriessen hier drie verschillende emoties heeft samengevoegd in één beeld. Dit zijn natuurlijk ook emoties geweest die lange tijd ook voelbaar waren in het naoorlogse Rotterdam.
2. Streetart Mephisto
Kunstenaars Joren Joshua en Ilse Weisfelt hebben achter de Oude Binnenweg een muzikaal stukje Rotterdamse geschiedenis teruggebracht. In het Boomgaardhof zie je dansende jazzmuzikanten en de naam ‘Mephisto’ staan. Deze kleurrijke streetart verwijst naar de periode 1934-1938. In die tijd zat op nummer 94 in de Oude Binnenweg een jazzcafé genaamd Mephisto. Dit is met recht één van de mooiste swingende beelden in Rotterdam!
Een jazzcafé klinkt anno 2019 vrij normaal. Als je ruim tachtig jaar in de tijd teruggaat, is jazz een undergroundcultuur. Een undergroundcultuur is misschien nog mild uitgedrukt, want jazzmuziek is voor vele blanken in de westerse wereld pornografisch aanstootgevende muziek waar de jeugd ongepaste seksuele gevoelens van krijgt. Jazz is immers zwarte muziek en zwarten hebben dan de reputatie dat ze ongeremde lusten hebben.
Jazzcafé Mephisto is het eerste jazzcafé in Rotterdam en zij gaan op ironische wijze om met de reputatie van jazzmuziek gespeeld door zwarten. Ten eerste adverteren zij trots met de naam ‘Negro Palace Mephisto’ en ten tweede verwijst de naam Mephisto naar een duivels figuur. Ook de aankleding is demonisch. Zo is de ingang een hoofd van een duivels figuur en zijn opengesperde mond is de ingang. Binnen is het tapijt en zijn ook de gordijnen rood, net als de kleur van de mantel van Mephisto.
En als je eenmaal binnen bent, word je eigenlijk belazerd op een creatieve manier. Jazzmuziek wordt origineel gespeeld door Amerikaanse zwarte muzikanten. Het probleem is dat er destijds niet altijd zwarte Amerikaanse muzikanten in Rotterdam waren. De oplossing? Andere zwarte muzikanten vinden. Hier worden vaak kleurlingen uit Suriname voor gebruikt. Deze Surinamers krijgen Amerikaanse artiestennamen en zodoende krijgt het Nederlandse publiek het idee dat ze naar authentieke bands uit de VS aan het luisteren zijn. Maar ja, wisten zij veel in een tijd zonder televisie, internet en North Sea Jazz Festivals?
3. Sterker door strijd
Rotterdammers weten natuurlijk dat ‘Sterker door strijd’ de officiële wapenleus is van Rotterdam. Maar weet iedere Rotterdammer ook dat we een kunstwerk hebben met dezelfde naam? Dit is misschien wel één van de beelden in Rotterdam met de meest bijzondere en pijnlijke achtergrondgeschiedenis. Het standbeeld ‘Sterker door strijd’ staat prominent in de centrale hal van het stadhuis. Doordeweeks tijdens kantooruren kun je het stadhuis binnenwandelen en dit beeld bewonderen.
Dit immens zware (min. 5000 kilo) marmeren beeld van beeldhouwer Hanke Hans is geschonken door koningin Wilhemina en in 1951 onthuld door koningin Juliana. Het beeld stelt koning David voor, de heldhaftige die in de Bijbel de reus Goliath verslaat. Maar hier heeft David nazi-Duitsland verslagen en dit wordt gesymboliseerd doordat hij de Duitse adelaar vertrapt. David wordt ook treffend naakt afgebeeld om op deze wijze te symboliseren dat wij als Rotterdam ook “naakt” waren na de oorlog. Rotterdam lag in letterlijk en figuurlijk in puin en de wederopbouwperiode was broodnodig.
Tot zover is er nog niets geks aan de hand met het beeld van David. Maar laten we even naar het vogeltje van David kijken. Je ziet er niets aan, maar David is een stuk van zijn jongeheer kwijt. Ai! Geen ongelukje, maar met opzet. De koninklijke familie vond de oorspronkelijke penis te groot. Er moesten dus wat centimeters af. Maar waarom? Denk even aan de Griekse en Romeinse beelden. Al die perfecte marmeren mannen hebben vaak ook een kleintje. Een kleine penis representeert intelligentie en beheersing. Een grote penis staat voor lompheid en ongeremdheid. Waarschijnlijk denken nu veel mannen: ben ik blij dat ik een beetje lomp ben…
Wil je nog meer mooie beelden in Rotterdam ontdekken met bijzondere achtergrondverhalen? Ga dan een keer mee met één van onze rondleidingen! Met onze Rotterdam Free Tour en Rotterdam Highlights Rondleiding we komen veel unieke kunstwerken tegen in de binnenstad. Je bent meer dan welkom!
